Gizli Kalori Nedir? Zararları Nelerdir?

Kilo almamak ya da aldığımız kiloları vermek için sürekli yediğimiz içtiğimiz şeylerin kalorisine bakarız. Ancak düşük kalorili beslenmek kilo vermek için yeterli değildir. Gizli kaloriler yüksek kalorilerden daha tehlikeli. Peki nedir bu gizli kalori ve nelerde bulunur?

Gizli kalori nedir?

Gizli kalori, miktarına ve türüne göre besinlerin sahip olması gerektiğinden çok daha fazla kalorisi olduğunda kullanılan bir terim. Mesela, 125 gram bir az yağlı meyveli yoğurtta 100 den fazla kalori bulunuyor. Yoğurt içerisindeki meyve ve etkili maddeler, yoğurdun kalorisini çok fazla arttırıyor. Şekerli içecekler, kolalar, gazlı içecekler, sodalar ve gazozlar ile bazı kahve çeşitleri gizli kalori bakımından oldukça zengin.

Kilo vermek isteyen kişilerin kalori hesabı yapmasından ziyade kalorileri nerden ve ne kadar aldıklarına dikkat etmeleri gerekir. Gizli kaloriler ile aşırı kalori alımının yanında kalitesiz kalori alımı ile de kilo alınabilir.

Kaliteli kalori nedir?

Gizli kalori ya da diğer bir adı ile boş kaloriler, sağlıksız gıdalardan aldığımız kalorilerdir. Bunlar, vücuda hiç bir faydası olmayan hatta zararı olan, kilo almaya neden olan, yağ ve şeker bazlı kalorilerdir. Kaliteli kalori ise protein bazlı, bitkisel kökenli sağlıklı gıdalardan alınan vücutta kas yapımına, dokuların onarımına yardımcı olan kalorilerdir. Şimdilerde en popüler beslenme düzeni kaliteli kalori beslenmesi olarak adlandırılıyor.

Uzmanlar, ne kadar kalori aldığımızdan ziyade kaloriyi nerden aldığımızın hem sağlığımız hem de kilomuz için çok önemli olduğunu söylüyor. Kilo vermenin veya kilo almamanın yolu yiyecekleri kesmek, sürekli düşük kalorili diyet ürünler tüketmek değil sağlıklı kaloriler almak. Kaliteli kalori vücuda girdiğinde anında yağa dönüşüp depolanmadan önce yakılabiliyor. Kas oluşumuna, doku oluşumuna, vücudun ya da iç organların gelişmesine yardımcı oluyor. Böylelikle fazla bile olsa yakılarak fayda sağlıyor. Gizli kalori ya da boş kalori ise ne kadar az olsa da vücutta hiç bir işe yaramadığı için çoğunlukla direk yağa dönüştürülüp vücuttan atılıyor. Aynı zamanda şişkinlik ve ödem de yapıyor. Vücutta oluşan yağlanmalar ödeme, vücudun su toplamasına neden olur.

Kilo aldırmayan besinler

Maydanoz, marul gibi sebzeler ile brokoli, karnabahar gibi sebzeler kalorisi oldukça düşük olan kilo aldırmayan besinlerdir. Hatta bu besinlerin bir kısmının kalorisi o kadar azdır ki, siz sebzeyi yerken aldığınız kaloriden daha fazlasını yakabilirsiniz. Kilo aldırmayan meyve ise sıfır kalori olarak bakarsak yoktur. Ancak bir meyve ya da sebzenin kilo aldırması sadece kalorisine bağlı değildir. Bu meyve ve sebzelerin kalorilerinin ne kadar kaliteli kalori olduğuna bağlıdır. Mesela muz, kalorisi oldukça yüksek bir meyvedir. Ancak muzun içerisinde çok yüksek miktarda potasyum, vitaminler ve protein vardır. Özellikle spordan sonra tüketildiğinde kasların dinlenmesini sağlar, kas oluşumunu destekler. Kısacası kalorilerin miktarına değil kalitesine bakmak lazım. Kilo aldırmayan besinler sağlıklı ve yararlı besinlerdir.

Kalorisiz yiyecek ve yiyecekler hangileridir?

Enerjisi azaltılmış ya da kalorisiz yiyecekler olan satılan diyet ürünleri genelde beş kalori ve civarında bir kaloriye sahiptir. Yiyecek ve içecek şirketleri beş kalorinin altında kalorisi olan yiyecekleri sıfır kalorili veya kalorisiz olarak satabilmekteler. Ayrıca bu yiyeceklerin hemen hemen tamamı son derece sağlıksız olduğu için aldığınız tüm kaloriler ne kadar olursa olsun yağa dönüşmeye eğilimli olacaktır.

Doğal kalorisiz yiyeceklere bakacak olursak salatalık gibi, marul gibi, kereviz sapı gibi özellikle yeşil sebzelerin kalorisi çok çok azdır, bunları kalorisiz yiyeceklerden kabul edebiliriz.

Gizli kaloriden uzak durmak

Kalitesiz kalori, boş kalori ve gizli kaloriden uzak durmanın en kolay yolu paketli yiyeceklerden uzak durmaktır. Şeker şurubu, mısır şurubu gibi yapay tatlandırıcıların kullanıldığı yiyeceklerden, tatlılardan, şekerlemelerden uzak durmaktır. Içerisinde şurup eklenmiş içeceklerden, kahvelerden, koladan ve benzeri tüm gazlı içeceklerden uzak durmaktır.

Ayrıca içeceklerde ve sıvı ürünlerde, katı ürünlere göre çok daha az miktarında çok daha fazla kalori olabileceğini unutmayın. Mesela, ortalama bir kare çikolata 500 kalori civarındadır. Bu kare çikolatayı bir seferde yemek çok kolay değildir. Aynı zamanda bir bardak milkshake 500 kaloriden daha fazla bir kaloriye sahip olabilir. Eğer milkshake seviyorsanız bir kerede iki bardak milkshake i kolaylıkla içebilir bin kalori üzerinde bir kaloriyi rahatlıkla alabilirsiniz.

Kilo aldırmayan yiyecekler listesi

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var, her şey çok fazla tüketildiğinde kilo aldırabilir. Tıpkı sağlıklı tüm maddelerin aşırı alınması durumunda tehlike yaratabileceği gibi. Kaliteli kalori alıyorum diye sonsuz kalori alma hakkımız yoktur, ölçülü olmak gerekir. Ancak kalitesiz kalori miktarına göre biraz daha fazla alabiliriz. Aşağıdaki besin maddeleri ölçülü tüketildiği sürece kilo aldırmayan besinlerden bazılarıdır.

• Sebzeler (özellikle koyu yeşil yapraklı olanları)
• Meyveler
• Tam tahıllı gıdalar
• Kırmızı ve beyaz et
• Balık (özellikle soğuk deniz balıkları)
• Yumurta
• Yulaf ve benzeri ürünler
• Kepekli ürünler (kepekli ekmek, makarna)
• Tam buğday unu ürünleri
• Baklagiller
• Chia tohumu, keten tohumu gibi tohumlar
• Süt ve süt ürünleri (özellikle az yağlı ve yağsız olanlar)