Lenfoma Lenf Kanseri nedir? Lenfoma lenf kanseri nasıl teşhis ve tedavi edilir? Lenfoma lenf kanseri belirtileri nelerdir? İşte lenfoma lenf kanseri hakkında bilinmesi gerekenler…
Lenf sistemi vücutta lenf sıvısını taşıyan lenf düğümleri ve damar ağıdır. Lenf sıvısı hastalıklarla mücadele eden beyaz kan hücrelerini içerir. Lenf düğümleri filtre görevi görür ve bakteri ve virüsleri yakalar ve yok eder. Böylece hastalıkla mücadele edilir.
Lenf sistemi vücudu koruyan bir yapı olsa da lenfosit adı verilen lenf hücreleri kanserli hücrelere dönüşebilir. Lenf sisteminde oluşan bu kanser türüne lenfoma yani lenf kanseri adı verilir. Günümüzde 70’ten fazla kanser türü lenfoma olarak sınıflandırılmıştır. Lenfoma lenf sisteminin her bölgesini etkileyebilir. Bunlar:
- Kemik iliği
- Boyun altı bezi
- Dalak
- Bademcik
- Lenf düğümleri
Lenfoma iki kategori altında incelenir. Bunlar Hodgkin lenfona ve non-Hodgkin lenfomadır.
Lenfoma lenf kanseri neden olur?
Lenfoma ya da lenf kanserinin sebebi hücre büyümesinin kontrolden çıkmasıdır. Bir hücrenin yaşam ömrü kısadır ve ardından hücre ölür. Lenfoma olan kişilerde hücre sürekli gelişir ve ölmez. Lenfomaya yol açan sebepler tam olarak bilinmese de bazı risk faktörlerinin hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.
Non-Hodgkin lenfoma risk faktörleri nedir?
Non-Hodgkin lenfoma risk faktörleri şu şekilde sayılabilir:
- İmmün yetmezliği
- Otoimmün rahatsızlık
- Yaş (60 yaş üstü bireyler lenfomanın en yaygın olduğu gruptur)
- Cinsiyet (Kadınlar ve erkeklerin yatkın olduğu lenfoma türleri farklılık gösterir)
- Irk
- Enfeksiyon
- Kimyasal ya da radyasyona maruz kalma
- Vücut ölçüsü
Hodgkin lenfoma risk faktörleri nedir?
Hodgkin lenfoma risk faktörleri şunlardır:
- Yaş (20-30 yaş arası ve 55 yaş üstü bireyler)
- Cinsiyet (Bu tip lenfoma türüne erkekler daha yatkındır)
- Genetik faktörler
- Enfeksiyoz mononükleozis
- Sosyo Ekonomik statüsü yüksek olan kişiler daha yatkındır
- İmmün yetmezliği (HIV taşıyıcısı olanlar daha yatkındır)
Lenfoma Lenf Kanseri belirtileri nelerdir?
Lenfoma ilk aşamada belirti göstermeden ilerleyebilir. Bu aşamada ancak bir doktor gerekli muayene işlemlerini yaptıktan sonra lenf düğümlerinde büyüme olup olmadığını anlar ve hastalığı teşhis eder. Lenf düğümlerindeki büyüme cilt altında küçük ve yumuşak şişlikler biçimindedir. Lenfoma olan kişiler aşağıda belirtilen organlarda lenf düğümlerinde şişlik hissedebilir:
- Boyun
- Üst göğüs bölgesi
- Koltukaltı
- Karın
- Kasık
Erken aşamada olan lenfoma belirtileri belli başlı bir özellik göstermez. Bu sebeple ilk evrede teşhis edilmesi kolay olmayabilir. Lenfoma lenf kanseri belirtileri şu şekildedir:
- Kemik ağrısı
- Öksürük
- Yorgunluk
- Dalakta büyüme
- Ateş
- Geceleri terleme
- Alkol tüketirken acı hissetme
- Kaşıntı hissettiren döküntü
- Nefes almada zorluk
- Deride kaşıntı
- Karın ağrısı
- Sebebi bilinmeyen kilo kaybı
Lenfoma belirtileri fark edilemeyebilir, bu sebeple erken aşamada teşhis ve tedavi şansı zor olabilir. Lenfoma ilerledikçe belirtilerin nasıl başladığı ve ilerlediğini bilmek önemlidir.
Lenfoma lenf kanseri nasıl teşhis edilir?
Lenfoma teşhisi için biyopsi gerekir. Bu işlem için büyümüş lenf düğümünden hücre alınır. Alınan örnek bir hematopatolog tarafından incelenir ve lenfoma hücrelerin olup olmadığı tespit edilir.
Lenfoma hücresi teşhisi durumunda kanserin ne aşamada olduğunu anlamak için daha detaylı testlere gereksinim duyulur. Bu testler göğüs röntgeni, kan testi ve örnek alınan dokuya yakın bölgelerdeki lenf düğümlerini incelemektir.
Bilgisayarlı tomografi ya da MR testlerine de gereksinim duyulabilir.
Lenfoma nasıl tedavi edilir?
Lenfoma teşhisi ve tedavisi için farklı alanlarda uzman doktorların ortak görüşü gereklidir. Hematologlar kan, kemik iliği ve immün hücre bozuklukları alanında uzmandır. Onkologlar kanserli tümörleri tedavi eder. Patologlar da gerekli durumlarda hematolog ve onkologlarla görüşür, özel bir tedavi gerekmesi durumunda tedavi planı düzenlemeye yardımcı olur.
Lenfoma tedavisi lenf kanserinin hangi aşamada olduğuna göre değişiklik gösterir. Doktorlar kanserli hücrelerin vücutta ne kadar uzağa gidebileceğini ve hangi aşamada olduğunu tespit etmeye çalışır. Birinci evre tümör birkaç lenf düğümü ile sınırlıyken dördüncü evre tümör akciğerler ve kemik iliği gibi organlara da kanserli hücrelerin yayıldığı anlamına gelir.
Doktorlar non-Hodgkin lenfoma tümörlerini ne kadar hızlı olduğuna göre kategorilendirir. Bunlar:
- Ağrıya sebep olmayan tümör
- Orta derecede ağrıya sebep olan tümör
- Yüksek oranda ağrıya sebep olan tümör
Hodgkin lenfoma tedavisi kapsamında radyasyon terapisi uygulanır ve kanserli hücrelerin öldürülmesi hedeflenir. Bu aşamada doktor gözetiminde kemoterapi ilaçları alınabilir. Kemoterapi ve radyasyon tedavisi non-Hodgkin lenfoma tedavisinde de kullanılır. Kanserli B-hücreleri hedefleyen biyolojik terapiler de etkili tedavi yöntemleridir.
Bazı durumlarda kemik iliği ya da kök hücresi transplantı yöntemi kullanılarak sağlıklı immün sistem hücreleri oluşturulur. Doktorlar bu hücreleri ya da dokuları, kemoterapi ve radyasyon terapisi öncesinde toplar.
