Ketojenik diyet nedir ve nasıl yapılır? Ketojenik diyet listesinde neler bulunur? Ketojenik diyetle kilo verilir mi? İşte ketojenik diyet ile ilgili bilmeniz gerekenler…
Ketojenik diyet karbonhidrat bakımından düşük yağ içeriği olarak yüksek sağlıklı bir diyet türüdür. Ketojenik diyet ile ilgili yapılan 20’den fazla çalışmayla, bu beslenme biçiminin diyabet, kanser, epilepsi ve alzaymır gibi hastalıklara karşı faydaları olduğu saptanmıştır. Ketojenik diyet bazı kaynaklarda keto diyet olarak da adlandırılır
Ketojenik diyet listesinde neler bulunur?
Ketojenik diyet listesinde karbonhidrat alımını azaltan fakat yağ alımını artıran besinler yer alır. Karbonhidrat tüketimindeki düşüş vücudun ketosiz adı verilen metabolik sürece girmesini sağlar. Kateojenik diyet sayesinde vücuttaki kan şekeri ve insülin seviyesinde önemli ölçüde azalma görülür. Bu sebeple ketojenik diyet sağlıklı olarak kabul edilir.
Ketojenik diyet türleri nelerdir?
Birkaç farklı ketojenik diyet çeşidi bulunur. Bunlar:
- Standart ketojenik diyet (STD): Karbonhidrat bakımından son derece düşüktür. Protein alımı ortalama seviyededir ve yağ alımı yüksektir. Diyet ortalama yüzde 75 yağ, yüzde 20 protein ve yüzde 5 karbonhidrat içerir.
- Periyodik ketojenik diyet (CKD): Bu diyet türü kapsamında bazı dönemlerde daha yüksek karbonhidrat alımı yapılır. Örneğin ketojenik diyet ile beslenilen 5 günün ardından 2 gün boyunca yüksek oranda karbonhidrat tüketilir.
- Hedef odaklı ketojenik diyet: (TKD): Spordan önce ve sonra karbonhidrat tüketimine izin veren diyet türüdür.
- Yüksek protein içeren ketojenik diyet: Standart ketojenik diyete benzeyen bu tür daha çok protein ağırlıklıdır. Ortalama yüzde 60 yağ, yüzde 35 protein ve yüzde 5 karbonhidrat içerir.
Yalnızca standart ve yüksek protein içeren ketojenik diyet türleri üzerinde geniş ölçülü araştırmalar yapılmıştır. Periyodik ve hedef odaklı ketojenik diyetler daha gelişmiş türlerdir ve genellikle vücut geliştirme sporcuları ve atletler tarafından yapılır. Makalemizde bahsedilen ketojenik diyet türü standart olandır.
Ketojenik diyet ile zayıflamak ve kilo vermek mümkün mü?
Ketojenik diyet zayıflamak, kilo vermek ve hastalıklara karşı direnç kazanmak için etkili bir beslenme türüdür. Yapılan araştırmalar ketojenik diyetin düşük yağ içeren diyet tiplerine oranla daha iyi olduğunu ortaya koymuştur. Ketojenik diyet doyurucu olduğu için gıda alımı ve kalori hesabı yapmadan kilo verebilirsiniz. Yapılan bir araştırmanın sonucuna göre ketojenik diyet yapan kişilerin düşük yağ içeren az kalorili diyetlere nazaran 2.2 kat daha fazla kilo veriyor ve ayrıca trigliserit ve HDL kolestrol seviyesi düzeliyor.
Ketojenik diyetin düşük oranda yağ içeren diyetlere nazaran daha üstün olmasının birkaç sebebi bulunuyor. Bu diyet türünü diğerlerinden ayıran faktörler, keton artışı, kan şekeri seviyesini düşürme, insülin hassasiyetini iyileştirme olarak sıralanıyor.
Diyabet ve prediyabet hastaları ketojenik diyet yapabilir mi?
Diyabet tanısı, metabolizma değişiklikleri, yüksek kan şekeri ve düzgün olmayan insülin fonksiyonları gibi kıstasların tespitinin ardından konuluyor. Ketojenik diyet yapan kişiler, tip 2 diyabet, prediyabet ve metabolik sendromla bağlantılı olan vücudundaki fazla yağları veriyor.
Yapılan bir araştırma ketojenik diyetin insülin duyarlılığını iyileştirmedeki etkisini yüzde 75 olarak saptadı. Tip 2 diyabet tanısı konulan 21 kişiyi kapsayan bir başka çalışma ise ketojenik diyet sayesinde deneklerin 7’sinin diyabet ilaç tedavisine gerek duymadığını ortaya koydu.
Bir başka araştırmada da ketojenik diyet yapan kişilerin 11.1 kilo, yüksek karbonhidrat içeren diyet yapan kişilerin ise 6.9 kilo verdiğini tespit etti. Arada fark, vücut ağırlığı ve tip 2 diyabet arasındaki bağlantı düşünüldüğünde son derece dikkate değer. Ayrıca ketojenik diyetle beslenenlerin yüzde 95.2’si diyabet için gördüğü ilaç tedavisine gereksinim duymadı. Bu oran yüksek karbonhidrat içeren diyetleri takip eden kişilerde yüzde 62 olarak ölçüldü.
Ketojenik diyet faydaları nelerdir?
Ketojenik diyet ilk olarak epilepsi gibi nöroloji hastalarını tedavi etme yöntemi olarak kullanıldı. Yapılan araştırmalar sonucunda bu diyet türünün faydaları şunlar olarak saptandı;
- Kalp hastalıklarına iyi geliyor
- Kansere sebep olan tümörlerin büyümesini yavaşlatıyor.
- Alzaymır belirtilerini azaltıyor.
- Parkinson hastalığına iyi geliyor.
- Polikistik over sendromu sorununa insülin seviyesini düşürdüğü için iyi geliyor.
- Beyin yaralanmalarını iyileştirmede yardımcı oluyor.
- Akne oluşumunu azaltıyor.
Ketojenik diyet listesinde neler yer almıyor?
Ketojenik diyet kapsamında yüksek karbonhidrat içeren gıdaların tüketimi sınırlanıyor. Ketojenik diyet sırasında tüketimi azalması ya da tamamen durdurulması gereken gıdalar şunlardır;
- Şekerli gıdalar: Soda, meyve suyu, smoothie, kek, dondurma, şeker vb.
- Tahıl ve nişasta: Buğdaydan üretilen gıdalar, pirinç, makarna, mısır gevreği vb.
- Meyve: Az oranda çilek ve dut hariç tüm meyveler
- Baklagiller: Fasulye, bezelye, barbunya, mercimek, nohut vb.
- Kök sebzeler: Patates, tatlı patates, havuç, karakavza vb.
- Düşük yağ oranına sahip diyet ürünleri: İşlenmiş ve karbonhidrat oranı yüksek olan ürünler
- Bazı baharat ve soslar: Şeker ve sağlıklı olmayan yağ içeren baharat ve sosların tamamı
- Sağlıklı olmayan yağ: İşlenmiş sebze yağları, mayonez vb.
- Alkol: Alkollü içecekler karbonhidrat bakımından yüksektir.
