Günümüzde menopoz yaşı kişiye, yaşadığı bölgeye göre değişmekle birlikte belirli bir ortalamaya sahiptir. Amerika’da menopoz yaşı 50-52 iken Avrupa’da 50-51 dir. Ülkemizde ise menopoz yaşı ortalama 46-47 dir. Ancak son zamanlarda asıl dikkat çeken konulardan biri se erken menopozdur. Erken menopoz nedir, belirtileri ve nedenleri nelerdir?
Erken menopoz nedir?
Menopoz, kadınların adet döngülerinin yavaş yavaş azalıp bitmesi ve doğurganlığın sona ermesidir. Kişisel özelliklere, genetik özelliklere ve yaşam koşullarına göre değişen menopoz yaşı genel olarak 50 yaşına yakın olarak kabul edilir. Tıpkı reglin başlama zamanı gibi bitme zamanı da kişiseldir ancak bu sürecin başlaması için minimum kabul edilen yaşlar vardır. Kadınlar için 40 yaşından önce reglin azalması ya da bitmesi normal kabul edilmeyen bir durum olup erken menopoz olarak adlandırılır. Anne olma imkanını da ortadan kaldıran bu durum bir çok hastalığa neden olmaktadır.
Erken menopozun zararları nelerdir?
Erken menopoz bir anda olabileceği gibi bir kaç yıl içerisinde sonuçlanan bir süreç olarak da karşımıza çıkabilir. 40 lı yaşlarda azalmaya başlayan adet süresi ve miktarı bir iki yıl içerisinde tamamen bitebilir. 40-45 yaşından önce reglin bitmesi demek 40 yaşı itibariyle kadının anne olma ihtimalinin olmaması demektir. Gelişmiş toplumlarda modern tıp sayesinde kadınlar 40 yaşından sonra da kolaylıkla hamile kalabilmekte. Ancak bunun için anne adayının menopoza girmemiş olması yani hala yumurtlayabiliyor olması gerekir. Erken menopoz zararları konusunda ilk olarak anne olamamak gelir.
- Kardiyovasküler hastalıklar yani tüm kalp ve damar hastalıkları erken menopoz ile bağlantılıdır. Yani erken yaşta biten regl dönemi kalp damar hastalıkları riskini artırır.
- İnme ve felç gibi hastalıklar için de erken menopoz etkisi söz konusudur.
- Kemik erimesi, ciltte hızlı yaşlanma ve aşırı kırışıklık, vajinal kuruluk ile cinsel isteksizlik erken menopoza girenlerin yorumları arasında yer alır. Bunlar östrojen hormonu eksikliğinden kaynaklanan fiziksel belirtilerdir. Erken menopoza girmenin zararları arasında bir de duygusal etkileri vardır. Erken yaşta anne olma yetisini kaybetme, hormonal dengesizlikler, ateş basmaları ve erken yaşta cilt yaşlanmaları kişinin depresyona girmesine neden olabilir.
Menopozun erken olacağı nasıl anlaşılır?
Erken menopoz belirtileri öncesinde görülmeye başlanabilir. Bu belirtiler arasında;
- 6 ay boyunca adet görülmemesi. Bu durumda menopoz süreci başlamış olabilir.
- Üç ay boyunca hiç adet görülmemesi durumunda en hızlı şekilde doktora gidilmeli erken menopoz ihtimaline karşı tedavi görüşmeleri yapılmalıdır.
- Üç ay süresince regl olunmadıysa, ara ara ateş basmaları, sinirlilik ve öfke kontrol sorunları varsa gerekli testler yapılmalıdır. Bu testler sonucunda yumurta rezervleri, yumurtalık fonksiyonları kontrol edilir. Kontroller sonucunda gerekirse tedaviye başlanır.
Erken menopozda hamilelik mümkün müdür?
Normalde menopoz 50 yaş civarında başlayan bir süreçtir. Normal şartlar altında ortalama 48-49 yaşlarında başlayan menopozun 45 yaş öncesinde hatta 40 yaş civarında başlaması da mümkündür. Eğer hızlıca bir erken menopoz ve hormon tedavisi uygulanırsa bu dönemde hamilelik mümkündür. Ayrıca eğer hasta menopoz öncesinde yumurtalarını dondurtmuşsa onlarla hamile kalabilir.
Erken menopoz tedavisi
Menopozun erken ortaya çıkmasının bir çok sebebi olabilir. Genetik, yaşam koşulları, beslenme, egzersiz yapmama, sigara kullanımı, kimyasallar, kullanılan ilaçlar, geçirilen hastalıklar ve cerrahi müdahaleler erken menopozun nedenlerinden bazılarıdır. Ayrıca kanser tedavisi gibi ciddi tedaviler, radyasyon tedavileri, kadın hastalıkları ve tedavileri de erken menopoza neden olabilir. Bu hastalık tedavi ya da yaşam koşulları, doğrudan ya da dolaylı olarak kadınlık hormonu dediğimiz östrojen hormonunu etkileyerek erken yaşta menopoza neden olur.
Erken menopoz tedavisinde amaç azalan kadınlık hormonu östrojeni artırmak ve yeterli düzeye getirmektir. Bunun için de belirli bir süre ilaç kullanımı gerekir. Östrojen hormonu tedavisinin erken menopozu engellemesi ve tam olarak fayda etmesi için tedavinin erken başlanması gerekir. Bir çok sağlık sorununda olduğu gibi erken menopoz konusunda da erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Erken menopoz tedavisinde kullanılan ilaçlar doktor tarafından kişiye özel olarak verilir. Hasta normal zamanında menopoza girene kadar bu ilaçları kullanmaya devam eder. Normal zamanında menopoza girip adet periyodları sona erince ilaçları kullanmayı bırakabilir. Ancak erken menopozu yenenler sürecin devamında 5 yıl kadar daha ilaçlarını kullanmaya devam ederek menopozun ilk zamanlarını daha rahat bir şekilde atlatabilirler.
Erken menopoza giren kadınlar ne yapmalı?
Öncelikle yukarıda belirtilen etkiler görülmeye başlandığında özellikle de üç ay gibi bir süre boyunca regl olunmamışsa hiç zaman kaybetmeden uzman bir kadın doğum doktoru ile görüşülmelidir. Eğer menopoz süreci başladıysa doktorun önerdiği ilaçlar kullanılmalıdır. Erken menopoz bitkisel tedavisi pek mümkün olan bir süreç değildir. Hormonal bir durum olduğu için hormonların düzenlenmesi gerekir. Düzenli egzersiz yaparak, sigaradan ve kimyasal içerikli tüm yiyecek içeceklerden uzak durabilirsiniz. Sağlıklı bir yaşam için gereken her şey erken menopoz önemleri ile aynıdır. Eğer hormonlarınızda dengesizlik görüyorsanız gerekli ilaç ve tedavi konusunda bilgi almalısınız. Ayrıca yetersiz östrojen hormonu ve ilaçsız hormon yükseltme konusunda daha detaylı bilgi için Östrojen Hormonu İlaçsız Nasıl Yükseltilir? Yazımıza göz atabilirsiniz.
