Cilt (deri) kanseri, son zamanlarda hem ülkemizde hem de dünyada yükselişe geçen, son derece tehlikeli bir kanser türüdür. Melanom cilt kanseri ise, cilt kanseri türleri içerisinde en tehlikeli ve ölümcül olanıdır. Cilt kanseri sonucu ölümlerin büyük bir kısmı melanom nedeniyle olur. Peki cilt kanseri tam olarak nedir, neden olur? Cilt kanserinin belirtileri nelerdir? Cilt kanserinden nasıl korunur?
Cilt kanseri nedir?
Cilt yani derimiz vücudumuzdaki en büyük organımızdır. Bu organımız bir çok katmandan oluşur. Derinin kemikleri, organları korumak gibi bir görevi vardır. Ancak bazı iç ve dış etmenler, genetik gibi nedenlerle bu deri üzerinde bazı doku değişimleri ortaya çıkabilir. Işte bu kötü huylu doku değişimlerine cilt kanseri ya da deri kanseri denir. Cilt kanseri, vücudun herhangi bir yerinde, her cins ve yaşta ortaya çıkabilir. Erken teşhiş edilmesi durumunda tedavi ihtimali yüksek olsa da bazı cilt kanseri türleri çok hızlı ilerler ve vücudun diğer kısımlarına, iç organlara kolaylıkla yayılır.
Cilt kanseri neden olur?
Cilt kanserinin nedenleri arasında genetik nedenler, çevresel nedenler, beslenme ve yaşam tarzı yer alır. Ultraviyole ışınlarına maruz kalmak cilt kanserine neden olur. Hatta cilt kanserine neden olan faktörler arasında ilk sırada uv ışınları gelir. Uv ışınlarına sürekli maruz kalan deride dna zarar görmeye başlar. Cilt kanserine neden olan faktörlerde ikinci sırayı solaryum alır. Solaryum ve güneş cilt kanserinin en önemli nedenleridir.
Cilt kanserinin diğer nedenleri; benler, doğuştan gelen melanositik nevüs, açık renkli saçlar, açık ten rengine sahip olmak, kaynak ve metal işlerinde çalışıyor olmak, cinsiyet, fototerapi.
Cilt kanseri ölümcül müdür?
Cilt kanserinin erken tanı ve tedavi edilmeyeni ölümcüldür. Özellikle melonom cilt kanseri erkeklerde ve kadınlarda aynı sıklıkta görülebilen, ölümcül bir cilt kanseri türüdür. Cilt kanserinde erken tanı ve tedavi çok önemlidir.
Cilt kanseri belirtileri nelerdir?
Cilt kanserinin (deri kanserinin) belirtileri kişiden kişiye değişebilir ancak genel olarak görülen en yaygın belirtiler şunlardır;
- Deride oluşan bir leke. Cildinizdeki diğer lekelerden farklı olarak ortaya çıkan değişik renkte ve büyüklükteki bir leke. Halk arasında çirkin ördek işareti adı verilen bu lekeyi görmeniz durumunda hiç zaman kaybetmeden doktora başvurmanız gerekmektedir.
- Ben yüzeylerindeki değişmeler, tümsek oluşmaları, yumrular ya da ben renklerinin değişmesi
- Benlerin genişlemesi, çevresine yayılması.
- Derideki iyileşmeyen yaralar
- Cilt lekelerinin çevrelerine yayılmaları, şişmesi ya da kabarması
- Ciltte aşırı hassasiyet, kaşıntı ve ağrı
Bacakta cilt kanseri belirtleri de yukarıda saydığımız belirtilere paralel belirtilerdir.
Cilt kanseri kaşıntı yapar mı?
Cilt kanseri belirtilerinden biri de benler ve çevresinde kaşıntıdır. Ancak her kaşıntı cilt kanseri olduğunuz anlamına gelmez. Ürtiker dahil bir çok deri hastalığı kaşıntıya neden olabilir.
Cilt kanseri olduğunu nasıl anlarsın?
Normalde var olan benlerinizin renginde, şeklinde değişiklik varsa. Özellikle bu benlerin yüzeyinde gözle görünür değişiklikler olduysa.
- Benleriniz çevresine yayıldıysa, çevresi genişledi ya da dağınık bir görünüme sahip hale geldiyse.
- Normalde olmayan bir leke oluştuysa. Ciltte oluşan bu leke geçmiyorsa veya büyüyor, kızarıklaşıyor, acıyor, ağrı ve kaşıntı yapıyorsa. Oluşan leke zaman içerisinde daha hassas bir hal alıyorsa.
- Cilt kanseri gözle görülebilir sonuçlara neden olduğu için düzenli kontrol ve fiziksel muayane ile erken teşhis ve tedavi edilebilir bir kanser türüdür.
Cilt kanseri bulaşıcı mıdır?
Cilt kanseri dahil hiç bir kanser bulaşıcı değildir. Çünkü bu hastalıklara neden olan asıl olarak hücre yapılarındaki değişimdir. Bu da sadece kişinin kendi dokuları içerisinde olabilir, herhangi bir şekilde başka birine aktarılması mümkün değildir.
Cilt kanserinden korunma yolları
Özellikle melonom cilt kanserinden korunmak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunların başında uv ışınlarına maruz kalmayı minimum hale getirmek vardır. Güneş ışınları cildi yaşlandırır. Her yaz bronzlaşan insanlara baktığınızda tenleri artık kumaş deri gibi bir görünüm almıştır. Aşırı kuru bir hale gelen hem sağlıksız bir görünüme neden olur hem de daha yaşlı görünür.
- Gözlerinizi, vücudunuzu uv ışınlarından koruyun. Güneşlenmediğiniz taktirde güneş ışınları altında çıplak olarak durmayın, mutlaka giyinin ve geniş kenarlı şapkalar takın.
- Solaryumdan uzak durun. Solaryum cilt kanserine en fazla neden olan etkendir.
- Özellikle cilt nemlendiricileri ve kozmetik kremlerin son kullanma tarihlerini kontrol edin, son kullanma tarihi geçenleri kullanmayın.
- En az 30 faktörlü ve geniş spektrumlu güneş kremlerini tercih edin.
- Dudak kremlerinde ve diğer kremlerde de güneş ışınlarından koruma etkisi olanlarını tercih etmeye çalışabilirsiniz. Erken cilt yaşlanması cilt kanserinin belirtilerinden bir tanesidir. Bu nedenle güneş altında özellikle de yaz aylarında 12-16 saatleri arasında direk güneş altında kalmaktan kaçınmak gerekir.
Melonom cilt kanserini erken teşhis etmek için dikkat edilmesi gerekenler
- Saçlı deriniz dahil tüm vücudunuzu sık sık kontrol ediniz. Benlerinizde özellikle de et benlerinizde şekil, renk değişiklikleri varsa zaman kaybetmeden hastaneye gidiniz.
- Mavi benler en tehlikeli ben türlerinden. Eğer mavi benleriniz varsa onları daha yakından takip edin. Gözle görülemeyenler için doktora kontrole gitmeye çalışın.
- Güneş ışınlarından korunun, solaryumdan uzak durun, kaliteli ve son kullanma tarihi geçmemiş kozmetik malzemeleri kullanmaya çalışın.
- En az senede bir kez uzman bir cilt doktoruna gidip kendinizi kontrol ettirin. Eğer cildinizde leke görürseniz hiç zaman kaybetmeden doktora gidin.
